Sadece zenginler kerizlenir

Hepinize mutlu, başarılı ve sağlıklı bir yeni yıl dilerken minik bir hediye de vereyim. Eminim kitap okumayı seviyorsunuz. Muhtemelen kitap dinlemeyi de. Amazon Audible normalde sadece 30 gün ücretsiz deneme veriyor size. Ancak aşağıdaki bağlantıya veya onun altındaki ekran görüntüsüne tıklarsanız Amazon Almanya şubesine gideceksiniz ve orada üzeerinde Nur für begrentze Zeit 90 tage kostenlös hören yazan yeşil şeride tıklayacaksınız. Böylelikle 30 yerine 90 günlük ücretsiz Audible elde edeceksiniz. Amazon Türkiye hesabınızla da çalışıyor, problem olmayacak.

Unutmayın, sadece zenginler kerizlenir. Keriz olmayın. 30 yerine 90 günlük Audible hesabı edinin. Ve sadece akıllılık edip bu eşsiz fırsattan yararlanmış olmuyorsunuz, bana da 3-5 kuruş kazandırmış oluyorsunuz. Teşekkür ederim.

Şimdi, Nicholas Nassim Taleb aslında meseleyi Sadece Zenginler Zehirlenir başlığıyla yazmıştı. Ben biraz yerlileştirdim.

Benim hikâyem de Taleb’in hikâyesine benziyor: Doğum günüm olan 15 Mayıs’ta Agrikultur adında bir Michelin restoranına davet edilmiştim. Mikroskobik porsiyonlarda servis edilen ve adlarını bir daha hatırlarsam bile asla telaffuz edemeyeceğim yemeklerden yedik. Bu tarz restoranlarda çalışan aşcıların vakti ve hayalgücü bol olmalı. Boş işlerle kimse bu kadar uğraşmaz.

Bir restoranın Michelin restoranı olması şartlarını aramızda cahil cahil tartıştırken, ağzıma attığım lokmalarda arada bir patates veya havuç gibi tanıdık tadları alabildiğim anlarda ”hmmm, çok da kötü değil yahu” diye içimden geçirdiğimi anımsıyorum. Yanında birer kadeh ehh işte tadında şarap. Dört kişi bizim parayla 2000, sizin parayla 2852 (bugün 3 ocak 2022) ödeyip çıktık.

İnsanlar zengin olduklarında, deneyimleriyle kazandıkları tecrübelerini kullanma mekanizmalarını kaybederler. Tercihlerinin kontrolünü kaybederler, daha doğrusu tercihlerini başkaları inşa etmeye başlar ve bu şekilde hayatlarını gereksiz yere karmaşıklaştırırlar, kendi sefaletlerini tetiklerler,

diyor Nassim Taleb. Ve devam ediyor:

Bunlar elbette onlara bir şeyler satmak isteyenlerin tercihleri. Zenginlerin seçimleri, onlara satılacak ürün ve hizmetlerden kazancakları bir şeyleri olan başkaları tarafından dikte edilir. Ve sömürülenler zengin oldukları için kimse onlara kurban gözüyle bakmaz.

Zengin falan değilim tabii. Ve bu da durumu daha kötü yapıyor aslında. Zengin değilim ama arada bir böyle şeylerin normal insanlarca da yapılması gerektiğine inanan bir toplumda yaşıyorum. Çocukluğunu atlatan biri doğum günlerini niye kutlar mesela? En azından son yirmi yıldır hiçbir doğum günümü kutlamak istemedim. Başkaları hep doğum günümü kutlamam gerektiğini düşündü. Yine başkaları bu kutlamaların özel olması gerektiğine beni ikna etmeye çalıştı. Başarılı olduklarını görüyorum.

Zenginleri karmaşık durumlara sokup, kafalarını bulandırarak dolandırmak kolaydır. Yoksullar bu tür dolandırıcılıklardan kurtulurlar. Sorunlara basit çözümler üretilebilecekken, akademisyenlerin bize muhtemelen en karmaşık çözümü satmalarına bir de bu bakış açısıyla yaklaşın.

Aslına bakarsanız bu mekandan sadece 300 metre mesafede bir İsrail restoranı vardı, arada bir gittiğim. Reggev Humus. Menüsü bildiğimiz humusa dayalı. Humus, ama hası tabii. Ortasına da sebze veya et güveci. Böyle bir lezzet olamaz. Yanına bir de koşer bira. Reggev Humus’da bira bardağı bulunmuyor. Ben biramı şişeden içmem derseniz su bardağına koyacaksınız.

Su bardağından bira içmeyi saymazsak Reggev’in tek handikapı, İsrail restoranı olması. Türkiye’den sonra Ortadoğu’dan en fazla göç alan ülke İsveç olduğundan, bir İsrail restoranına gitmek haliyle tüm Avrupa’da olduğu gibi burada da feci riskli. Fakat oturduğunuzda sırtınızı duvara verirseniz ve hava da müsaade ediyorsa içerisi yerine dışarıda kaldırıma koyulan masalardan birini tercih ederseniz, bu tehlikeleri bir nebze olsun bertaraf edebiliyorsunuz. Öyle sanıyorum daha doğrusu. Yaptığım matematiksel olmayan ve sadece iyimserliğe dayanan hesaba göre, herhangi bir bombalı saldırıda içeride oturursanız o basınçla beton duvarlara yapışabilirsiniz. Ancak dışarıdaysanız en fazla 10-15 metre uçar çimlerin üzerine konarsınız, diye tahmin ediyorum.

Birçoğumuz için hamburger, daha yüksek yağ içeriği nedeniyle filet mignondan çok daha lezzetlidir, ancak insanlar, üretilmesi daha pahalı olduğu için ikincisinin daha iyi olduğuna ikna olmuşlardır

diyor Taleb.

Evet, bana bırakılsaydı tercihim Reggev Humus olurdu. Ancak doğum günümde kendi yiyecekleri yemeğin parasını benim ödememi bekleyenler tarafından Michelin restoranına gitmek üzere ikna edildim. İtiraf etmesi kolay değil belki ancak bunun adı kerizlik olmalı.

2022’de daha az kerizlik yapacağım. Siz de Nassim’in diğer kitaplarını dinleyerek daha akıllı bir yıl geçirmek istiyorsanız Amazon’un 90 günlük ücretsiz Audible teklifini kaçırmayın. Size hiçbir masrafı yok, bana ise belki Amazon ortaklığımdan 2000 kron getirir, zararımı karşılarım.

Bu yazı ile ilgisi bazı bağlantılar şunlar olabilir:

Only The Rich Are Poisoned: The Preference of Others

Reggev Humus

Agrikultur

İşte o sahtekâr


Posted

in

Tags: